مشکلات فرهنگی، سد معبر ازدواج

حمیده فتحیان، کارشناس خانواده در گفتگو با خبرنگاراجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، درباره معضلات اجتماعی فراگیر و دامنگیر خانواده‌ها در امر ازدواج گفت: بیکاری، اعتیاد و تبعیض جنسیتی زنان وارد عرصه عمومی شده‌اند؛ ولی امکانات عرصه عمومی برای هر دو جنس یکسان نیست، از ساده‌ترین سطوح یعنی امکانات تفریحی، ورزشی گرفته تا اشتغال و درآمد. تبعیض‌های حقوقی نیز بر مشکل افزوده است.

وی افزود: زنان در جامعه ایران از توانایی کمتری در مقابله با تهدیدها و آسیب‌ها برخوردارند و به همین دلیل بیشتر قربانی می‌شوند. به‌عنوان نمونه زنان بیشتر قربانی ناخواسته فقر، بیکاری و اعتیاد و طلاق می‌شوند.

مسئول حوزه علمیه خواهران نمین دلایل ازدواج نکردن جوانان را بیکاری و مشکلات اقتصادی، ترس و اضطراب برای شروع زندگی مشترک، ادامه تحصیلات و پیشرفت‌های شغلی،عدم‌پذیرش تعهد و مسئولیت‌پذیری،آزاد بودن روابط جوانان امروزی و ارضای نیاز جنسی بدون تشکیل خانواده،افزایش میزان طلاق،بالارفتن توقعات جوانان و میل به تجمل‌گرایی و چشم‌وهم‌چشمی خانواده،کم‌شدن تعداد فرزندان در خانواده‌ها که پدر و مادر راضی به مستقل شدن فرزندان نیستند را از دلایل دیگر مزدوج نشدن جوانان دانست.

راه‌کارهای موثری برای تسهیل ازدواج وجود دارد

فتحیان افزود: دولت می‌تواند علاوه بر انجام‌وظیفه قانونی خود در اجرای قانون تسهیل ازدواج که در آن تأمین مسکن، هزینه‌های برگزاری جشن ازدواج و غیره پیش‌بینی‌شده است، خیران را نیز به این امور ترغیب کند.

وی به همکاری دستگاه‌های مربوطه با یکدیگردر زمینه ازدواج اشاره کرد و گفت: پایگاه‌های سلامت خانواده در تمام کشور و سرای محلات، کارشناس و مشاورهای خبره ازدواج با تعداد و ساعت بیشتر حضور یابند تا به تصحیح باورهای اشتباه و معیارهای غیرمنطقی انتخاب همسر، ارتباط با خانواده همسر و موارد مشابه پرداخته شود؛ مورد آموزش و مشاوره نیز در قانون تسهیل ازدواج جوانان پیش‌بینی شده است که متأسفانه به آن اهمیت چندانی داده نشده است.

مشکلات فرهنگی، سد معبر ازدواج

مسئول حوزه علمیه شهرستان نمین بیان داشت: مشکلات فرهنگی که در زمینهٔ ازدواج وجود دارد با همدلی و هم‌فکری نسل قدیم و جدید و به‌تدریج اتفاق می‌افتد. والدین باید بیشتر به نظر جوانان اهمیت دهند و طرز برخورد و نظرات دیگران را در نحوهٔ ازدواج ملاک قرار ندهند؛ دائم در این فکر نباشند که اگر فلان کار را انجام بدهیم یا ندهیم چه اتفاقی می‌افتد یا مردم چه می‌گویند؟

وی اظهار داشت: عروس یا داماد را به‌عنوان عضو جدید خانواده بپذیرند و با عیب‌جویی، طعنه‌زدن و مقایسه‌های مخرب، زندگی تازهٔ جوانان را نابود نکنند؛ جوانان باید نقش حمایتی پدر و مادر را حس کنند نه اینکه به‌خاطر آن‌ها زندگی را به عرصه‌ای برای نمایش دربیاورند.

فتحیان تاکید کرد: بزرگ‌ترها به احیای واسطه‌گری در ازدواج اهتمام ورزند و جوانان بپذیرند که از گذشته تاکنون با واسطه‌گری و معرفی، ازدواج‌های موفق بسیاری انجام‌شده است و بی‌جهت در مقابل آن جبهه نگیرند.

وی در ادامه سخنان خود گفت: دختر و پسر باید بدانند که ازدواج درست و در وقت خود، موجب آرامش، نظم و پیشرفت در زندگی می‌شود و در مقابل، معاشرت‌های بی‌حدوحصر و روابط آزاد قبل از ازدواج، تنها آن‌ها را از ازدواج به‌موقع و فواید آن محروم می‌کند؛ آن‌ها باید در انتخاب همسر واقع‌بین باشند؛ معیارهای عجیب را حذف کرده و خواسته‌ها و توقعات خود را تعدیل کنند.

مسئول حوزه علمیه نمین متذکر شد: ممکن است جوانان تصور کنند به دلیل گریز از پذیرش تعهد و مسئولیت همسر و فرزند، پرداخت اجاره‌بها و هزینه‌های زندگی، داشتن شغل و به طور مرتب و منظم کارکردن، فرار از مهریه و نفقه، بهتر است به روابط غیررسمی و خارج از ازدواج روی بیاورند اما باورها، اخلاقیات و ارزش‌های جامعه، به شکل فرهنگ بر تمام جنبه‌های زندگی انسان تأثیر می‌گذارد؛ فرهنگ‌ها به‌آرامی و در طول زمان تغییر می‌کنند.

وی بیان داشت: حال چه اتفاقی خواهد افتاد اگر یک جامعه در مسئله مهمی همچون ازدواج در مسیر تغییر فرهنگ اما به شیوه نادرست قرار گیرد؟ نتیجه همان کاهش رغبت برای ازدواج است؛ معیارهای اشتباه انتخاب همسر، ازبین‌رفتن رسومات خوب و ساده سابق، تلاش برای خودنمایی از طریق مراسم‌های پرتجمل ازدواج، کم‌شدن نقش حمایتی خانواده‌ها، بی‌اهمیتی و نادیده‌گرفتن این موضوع مهم توسط دولت و غیره از دلایل به تعویق‌انداختن تشکیل خانواده و کاهش آن است.

نقش واسطه‌گری و معرفی در ازدواج

حمیده فتحیان خاطرنشان کرد: در دهه‌های گذشته، دختران بیشتر اوقات خود را در منزل می‌گذراندند و عرصه کمتری برای حضور در جامعه داشتند؛ پسران نیز بیشتر مشغول کار و تحصیل بودند؛ ازاین‌رو معرفی اقوام و آشنایان و انتخاب والدین نقش مهمی در ازدواج داشت.

وی گفت: اکنون‌که زنان پا در عرصه‌های اجتماعی گذاشته‌اند، ترجیح می‌دهند با تحصیلات عالی، شغل و یا فضای مجازی، خودشان را به جامعه معرفی کنند؛ بسیاری از پسران نیز در انتخاب زوج مناسب، خودمحوری را پیشه کرده و مایل‌ هستند به‌تنهایی دربارهٔ ازدواج تصمیم بگیرند.

مسئول حوزه علمیه نمین اظهار داشت: مسلم است که در این صورت کمتر به ازدواج سنتی یا حتی خواستگاری‌های رسمی تن می‌دهند؛ علاوه بر این، فرزندان والدین را متعلق به نسل دیگری می‌دانند که به معیارهای جوانان آگاه نیستند و نمی‌توانند گزینه موردنظر را به آن‌ها معرفی کنند؛ در مقابل، خود بزرگ‌ترها، دوستان و آشنایان نیز علاقه خود را به واسطه‌گری به دلایلی مثل ترس از شکست و طلاق جوانان و آزردگی آنان ازدست‌داده‌اند.

کمال‎گرایی معضلی برای جوانان و خانواده‌ها

فتحیان در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: شیفتگی نسبت به موارد یادشده فقط برای دختران و پسران آماده به ازدواج وجود ندارد؛ بلکه عیب‌جویی و کمال‌گرایی در این زمینه‌ها والدین را هم گرفتار خودکرده است.

وی افزود: القاب و عناوین، زیبایی، شهرت و غیره به ابزاری برای پزدادن والدین هم بدل شده است؛ جملاتی مثل دامادم باید دارای فلان شغل یا عنوان باشد، یا فلان مقدار درآمد در ماه داشته باشد، عروسم از نظر زیبایی باید فلان ویژگی را داشته باشد و غیره زندگی را به کام جوانان تلخ می‌کند.

مسئول حوزه علمیه نمین در مورد اختلافات بین پدرو مادر و فرزندان بیان داشت: جوانان، مخصوصاً دختران به دلیل ترس از دخالت و مزاحمت بزرگ‌ترها مایل به زندگی با آنان در یک منزل نیستند و معمولاً می‌خواهند از درگیری‌های لفظی و بحث با آن‌ها بر حذر باشند؛ البته ممکن است متقابلاً والدین نیز با طعنه‌زدن و عیب‌جویی و دخالت‌های بیجا، آرامش را از زندگی خود و فرزندانشان سلب کنند؛ این موارد، مسئله مسکن مستقل را پیش می‌آورد که برای آن، هزینه‌ای باید در نظر گرفته شود.

ازدواج اولویت اول جوانان نیست

حمیده فتحیان اظهار داشت: تغذیه‌شدن جوانان از منابع نادرست، مثل شبکه‌های اجتماعی، ماهواره‌ها، مهمانی‌های نامناسب، رفت‌وآمدهای آزاد و بی‌حدومرز باعث شده است، ازدواج برای آنان اولویت خود را از دست بدهد.

وی همچنین غافل شدن والدین از نظارت و تربیت فرزندان کوشا و مسئولیت‌پذیر را از دلایل کاهش تعهد و مسئولیت‌پذیری جوانان دانست و گفت: ممکن است جوانان تصور کنند به دلیل گریز از پذیرش تعهد و مسئولیت همسر و فرزند، پرداخت اجاره‌بها و هزینه‌های زندگی، داشتن شغل و به طور مرتب و منظم کارکردن، فرار از مهریه و نفقه، بهتر است به روابط غیررسمی و خارج از ازدواج روی بیاورند.

مغفول ماندن قانونی به‌نام تسهیل ازدواج 

فتحیان اظهار کرد: برای احیای فرهنگ ازدواج آسان، دولت و مسئولان نقش بسیار تأثیرگذاری دارند؛ در این زمینه قانونی به نام تسهیل ازدواج جوانان وجود دارد که متأسفانه مغفول مانده است؛ در حالیکه اجرای دقیق آن می‌تواند هم در فرهنگ‌سازی و هم تسهیل ازدواج اثرگذار باشد.

وی یادآور شد: در بند الف مادهٔ پنج این قانون، اشاره شده است که دولت باید با استفاده از امکانات رسانه ملی و دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی به تصحیح باورها و آداب‌ورسوم مانع و مزاحم ازدواج جوانان در مناطق کشور بپردازد؛ این امر می‌تواند با حمایت از تولیدکنندگان محتوای ازدواج صحیح و آسان رخ بدهد؛ تولید محتوا ممکن است به‌صورت فیلم، کلیپ، صوت، نوشته و غیره باشد.

 برخی از جوانان به علت موانع پیش روی ازدواج ناامید شده‌اند 

فرحروز وحید درگفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، گرانی،بیکاری، طلاق، اعتیاد، فرار دختران و پسران جوان از خانه، عدم ارتباط جوانان با خانواده، عدم آگاهی خانواده‌ها و جوانان در خصوص مواجه با مشکلات و راه‌حل آنها، عدم داشتن برنامه منسجم برای زندگی، راحت‌طلبی جوانان،عدم ثبات دخل‌وخرج خانوارها را از معضلات اجتماعی ازدواج شمرد.

وی افزود: اکثر قریب به‌اتفاق جوانان می‌خواهند یک‌شبه پول‌دار شوند به عبارتی می‌خواهند بدون هیچ زحمتی صاحب بیشترین‌ها و بهترین‌ها شوند و اینها از موارد مزدوج نشدن جوانان است.

مشاور ازدواج جوانان بیان داشت: از هر جوانی بپرسید که چرا ازدواج نمی‌کنید بدون این که جوابی بدهد از نگاهشان هزاران حسرت نمایان می‌شود که با کدام درآمد تشکیل خانواده دهم.

وحید گفت: به نظر می‌رسد به دلیل مشکلات و موانع پیش روی ازدواج، برخی از جوانان ناامید شده‌اند یکی ازاین موانع، بیکاری جوانان است، درحالی‌که خداوند فرموده است کسی که ازدواج کند دین او کامل می‌شود و ازدواج مایه آرامش انسان‌ها است.

وی افزود: در مرحله بعدی هم اگر شرایط برای ازدواج مهیا شود سخت‌گیری خانواده‌ها باعث عدم ازدواج جوان‌ها می‌شود.

مشاور ازدواج جوانان به راه‎کارهای ازدواج آسان جوانان اشاره کرد و گفت: از جمله این راه‌کارها، تصویب قوانین در خصوص ازدواج آسان، اشاعه فرهنگ ازدواج آسان، آموزش خانواده‌ها و جوانان، ارائه راهکار درست و منطقی، همت همگانی، پشتیبانی دولت از جوانان با تهیه مسکن ارزان‌قیمت یا اجاره‌بها کمتر حداقل در سال‌های اول زندگی، طراحی و برنامه‌ریزی در جهت تشویق و ترغیب جوانان به ازدواج با اشتغال‌زایی جوانان، حمایت خانواده‌ها از جوانان در خصوص پایین آوردن سن ازدواج را از راه‌کارهای موثر در امر ازدواج بیان کرد.

انتهای خبر/